حتما شما هم از مزایای فلوراید شنیده‌اید. امروزه در برخی از نقاط دنیا به آب آشامیدنی مقداری فلوراید اضافه می‌شود. وجود این ماده معدنی در آب به سلامت بیشتر دندان‌ها کمک می‌کند. اما در سال‌های اخیر بحث‌های بسیاری درباره معایب وجود فلوراید در آب آشامیدنی به میان آمده و برخی تحقیقات ارتباط بین مصرف زیاد فلوراید و مشکلات تیروئید، مغز و اعصاب و استخوان را تایید می‌کنند. به همین دلیل بسیاری معتقدند حذف فلوراید از آب لوله کشی یک ضرورت است. با همین دلایل در بخشی از آلاسکا فلوراید از آب آشامیدنی حذف شده است. اما این موضوع چه نتایجی در بر داشته است؟
فلوراید چطور وارد آب آشامیدنی شد؟
در سال 1931 دکتر فردریک مک کی که یک دندان‌پزشک بود، متوجه وجود فلوراید در آب چشمه‌های کلورادو شد. او سپس دریافت که در این منطقه میزان پوسیدگی دندان کمتر از مقدار معمول است. او با کمک یک شیمیدان به نام چرچیل تحقیقاتی را در این زمینه آغاز کرد. نتیجه تحقیقات آنها نشان می‌داد نوشیدن انواع آب آشامیدنی که حاوی مقادیری از فلوراید باشد، در پیشگیری از پوسیدگی دندان موثر است. در نتیجه ده سال بعد فلوراید به آب آشامیدنی مردم گرند رپیدز در ایالت میشیگان آمریکا اضافه شد و سپس در نقاط دیگر دنیا هم این روش به کار گرفته شد.
فلوراید می‌تواند به طور موثری از ایجاد حفره‌های دندانی جلوگیری کند و حتی در برخی موارد آنها را ترمیم کند. فلوراید باعث ترمیم مجدد مواد معدنی دندان، تقویت مینای دندان می‌شود و در نتیجه به مبارزه با باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی می‌شوند کمک می‌کند. اما امروزه تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد فلوراید می‌تواند یک شمشیر دو لبه باشد. فلورایدی که ما می‌خوریم در استخوان‌های ما تجمع پیدا می‌کند. این مسئله به‌ویژه ممکن است در شکل‌گیری نوعی از سرطان استخوان نقش داشته باشد.
حذف فوراید و افزایش نیاز به خدمات دندان‌پزشکی
نگرانی‌های موجود درباره فلوراید در آب آشامیدنی باعث شده بسیاری از مردم از روش‌هایی مانند استفاده از برندهای معتبر دستگاه تصفیه آب خانگی در صفحه قیمت دستگاه تصفیه آب خانگی فلوراید موجود در آب را حذف کنند. همچنین در سال 2007 مجمع شهر جونو با حذف فلوراید از آب لوله کشی موافقت کرد. 5 سال بعد از این تصمیم یک تیم تحقیقاتی از کالج علوم بهداشت در دانشگاه والدن در مینیاپولیس، MN، و کالج بهداشت در دانشگاه آلاسکا آنکوریج، در پژوهشی اثرات این تصمیم را بر روی سلامت دهان و دندان جوانان ساکن جونو بررسی کرده و نتایج تحقیقات خود را در مجله BMC Oral Health چاپ کردند.
در این تحقیق مایر و همکاران اطلاعات دندان‌پزشکی کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال را در دو سال 2003 و 2012 با یکدیگر مقایسه کردند. نتیجه این تحقیقات نشان می‌دهد، میانگین تعداد درمان‌های مرتبط با پوسیدگی برای گروه‌های سنی 0 تا 18 سال در سال 2012 تا 25 درصد بیشتر بوده است. این نشان می‌دهد مصرف فلوراید تاثیر قابل توجهی بر سلامت دهان و دندان کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال داشته است.
آیا فلوراید طبیعی موجود در آب کافی است؟
تحقیقات مایر و همکاران نشان داد میزان هزینه دندان‌پزشکی کودکان و نوجوانان در سال 2012 و پس از حذف فلوراید از آب لوله کشی حتی بعد از انطباق با اثرات تورم حدود 73 درصد افزایش داشته است. این مسئله به‌ویژه در مورد کودکان کمتر از 7 سال بسیار قابل توجه بوده است.
بنابراین طبق نتایج این تحقیقات، وجود فلوراید در آب آشامیدنی یکی از فواید نوشیدن آب است که نباید نادیده گرفته شود. اما به طور طبیعی مقداری فلوراید در آب آشامیدنی وجود دارد. طبق تحقیقات، آب منطقه جونو حتی پس از توقف فلوریداسیون مصنوعی حاوی مقادیری از فلوراید است. با این حال، مایر و همکاران متذکر می‌شوند که فلوراید طبیعی موجود در آب مقادیر بسیار کمی دارد. مقدار فلورایدی که کارشناسان برای پیشگیری از پوسیدگی دندان بهینه می‌دانند، تقریبا ده برابر مقادیری است که به طور طبیعی در آب جونو وجود دارد.
محققان این مطالعه هشدار می‌دهند: «تحقیقات قبلی نشان می‌دهد که بدون وجود سطوح بهینه فلوراید در آب آشامیدنی و در نتیجه در دهان و بزاق، دندان‌ها ممکن است با مینای ضعیف‌تر تشکیل شوند و توانایی بازسازی مجدد علائم اولیه پوسیدگی را نداشته باشند.»
مخالفان فلوریداسیون چه می‌گویند؟
برخلاف آن چیزی که به نظر می‌رسد، گاهی نحوه تشخیص آب سالم از ناسالم دشوار خواهد بود. تحقیقات مایر و همکاران نتایج بسیار جالبی را گزارش می‌کند، اما در سوی دیگر مخالفان فلوریداسیون مصنوعی هم دلایلی برای حذف فلوراید از آب لوله کشی ارائه می‌کنند. در مناطقی که فلوراید به آب آشامیدنی اضافه می‌شود معمولا استاندارد خاصی وجود دارد. برای مثال دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی میزان بهینه فلوراید در آب آشامیدنی را یک‌ونیم میلی‌گرم بر لیتر در نظر گرفته است. اما میزان فلورایدی که به بدن ما می‌رسد به مقدار آبی که مصرف می‌کنیم بستگی دارد.
برای مثال اگر شما یک ورزشکار باشید که هر روز تمرینات ورزشی انجام می‌دهید یا حتی اگر هر روز مقدار زیادی چای بنوشید، فلوراید مصرفی شما بسیار بیشتر خواهد بود و احتمال زیادی وجود دارد که مقادیر بسیار بیشتری از فلوراید به بدن شما وارد شود. همچنین برای کسانی که دچار نقص در عملکرد کلیه هستند مقادیر کمتر فلوراید هم می‌تواند مشکل‌ساز باشد. بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید که فلوریداسیون آب آشامیدنی نمی‌تواند کنترل شده باشد و برای همه افراد جامعه مناسب نیست.
همچنین طبق مطالعه (NASBOD) در ایران که در مجله اشپرینگر ساینس منتشر شده است، در برخی مناطق ایران فلوراید بسیار بیشتری نسبت به استانداردهای ملی و جهانی وجود دارد. احتمالا همین دلایل بسیاری از افراد را قانع می‌کند تا از یک دستگاه تصفیه آب که فیلتر تصفیه آب اسمز معکوس دارد برای حذف فلوراید از آب لوله کشی استفاده کنند.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
از قرن بیستم تا کنون اضافه کردن فلوراید به آب آشامیدنی روشی کارآمد برای کاهش پوسیدگی دندان و هزینه‌های دندان‌پزشکی بوده است. طبق تحقیقات مایر و همکاران، حذف فلوراید از آب لوله کشی می‌تواند به افزایش پوسیدگی‌های دندانی در کودکان و نوجوانان منجر شود. اما در عین حال نگرانی‌هایی در مورد مصرف بیش از اندازه فلوراید و بیماری‌های حاصل از آن وجود دارد. بنابراین برخی افراد با تهیه بهترین دستگاه تصفیه آب، فلوراید موجود در آب را از آن حذف می‌کنند.
برای مثال اگر در استاندارد بودن مقدار فلوراید در آب آشامیدنی منطقه زندگی خود شک دارید یا از بیماری کلیوی رنج می‌برید و به توصیه پزشک باید در مصرف مواد معدنی مانند فلوراید احتیاط کنید، استفاده از این دستگاه‌ها برای شما مفید خواهد بود. همچنین برای کسانی که خیلی چای می‌نوشند و نمی‌خواهند فلورایدی بیش از حد استاندارد دریافت کنند، حذف فلوراید از آب لوله کشی مفید خواهد بود. برای انتخاب دستگاه مناسب می‌توانید به مقاله راهنمای خرید دستگاه تصفیه آب خانگی مراجعه کنید.
در گفتگو ها شرکت کنید.