پزشکان همیشه به بیماران توصیه می‌کنند در صورت بروز بیماری و ناخوشی، آب فراوان بنوشند. یک مطالعه موردی جدید، خطرات نوشیدن بیش از حد آب را گزارش می‌کند و نیاز به تحقیقات بیشتر برای حمایت از این توصیه سنتی را برجسته می‌کند. سال‌ها است که، توصیه‌های پزشکی اغلب در مورد بیماری‌هایی مانند آنفولانزا یا عفونت‌های تنفسی، نوشیدن مایعات فراوان بوده است.
از نظر تئوری، این توصیه خوبی است. در طول سرماخوردگی، بدن مایعات بیشتری از طریق ترشحات بینی از دست می‌دهد یا ممکن است تب داشته باشید که می‌تواند منجر به از دست دادن مایعات بیشتر شود.
در مورد عفونت‌ها تصور بر این است که نوشیدن آب بیشتر به کاهش حجم عفونت در عروق، افزایش قوای عروق و همچنین جایگزینی مایعات از دست رفته در تب و استفراغ کمک می‌کند.
توصیه‌های پزشکی برای نوشیدن آب فراوان نیز بر این فرض استوار است که مصرف آب بی ضرر است. گزارش‌های جدید به پزشکان و بیماران یادآوری می‌کند که شواهدی مبنی بر فواید نوشیدن آب بسیار، کم است و در واقع، نوشیدن آب زیاد می‌تواند خطرناک نیز باشد.
مسمومیت با آب در زنان مبتلا به عفونت ادراری
مقاله جدیدی که در BMJ Case Reports منتشر شده است، به جزئیات مورد زنی 59 ساله پرداخته است که با مشاهده علائم عفونت دستگاه ادراری (UTI)، شروع به نوشیدن بیش از حد آب کرده بود.
در این بررسی، این خانم 59 ساله علائم عفونت ادراری و تکرر ادرار را احساس کرد که قبلا چندین بار در زندگی با آن مواجه شده بود. در مورد عفونت‌های ادراری، نشان داده شده است که نوشیدن آب بیشتر از حد معمول به طور موقت تعداد باکتری‌ها را در ادرار کاهش می‌دهد، اما دلایل این امر هنوز مشخص نیست.
این خانم با یادآوری توصیه پزشک خود مبنی بر نوشیدن نیم پیمانه آب در هر نیم ساعت از روز، آن روز چندین لیتر آب نوشید، اما علائم بیماری او بدتر شد. در نتیجه، او با علائم درد زیر شکم و سوزش ادرار خود را به بخش اورژانس بیمارستان کینگز کالج در بریتانیا رساند.
آزمایش ادرار عفونت ادراری را تایید کرد، اما بیمار سالم بود. او به غیر از عفونت ادراری مکرر سابقه پزشکی نداشت، سیگار نمی‌کشید، دارو یا داروهای بدون نسخه مصرف نمی‌کرد، آلرژی نداشت و کمی الکل مصرف می‌کرد.
در بخش اورژانس برای این خانم آنتی بیوتیک و مسکن برای عفونت ادراری تجویز شد. با این حال، او به زودی علائم جدیدی مانند تب و لرز، استفراغ و مشکلات گفتاری را نشان داد.
مقیاس کمای گلاسکو این بیمار 15 بود (معیاری است برای تعیین عمق و شدت کاهش سطح هوشیاری یا کما در افراد بالای ۵ سال)، واکنشی به رفتارهای دیگران نشان نمی‌داد، در گفتار دچار مشکل شده بود و در یافتن کلمات خود مشکل داشت. اما به صورت کلی مشکلی نداشت و سالم بود.
به دلیل اختلال در گفتار او، پزشکان احتمال سکته مغزی را در نظر گرفتند. آزمایش خون و اسکن مغز (CT) به سرعت نشان داد که این مورد نیست. با این حال، آزمایش خون علائم هیپوناترمی یا کاهش سطح خونی یون سدیم در بدن را نشان داد.
مصرف بیش از حد آب ممکن است منجر به هیپوناترمی حاد شود
هیپوناترمی یک وضعیت پزشکی است که به دلیل سطوح پایین غیر طبیعی سدیم، کمتر از 134 میلی‌مول در لیتر، بروز می‌دهد.
هیپوناترمی حاد، که در کمتر از 48 ساعت رخ می‌دهد، یک مشکل اورژانسی در نظر گرفته می‌شود، زیرا می‌تواند عواقب عصبی کشنده‌ای داشته باشد. سطح بسیار پایین سدیم می‌تواند به مغز فشار وارد کند و همراه با افزایش سطح فشار داخل جمجمه، منجر به فتق مغز شود. این حالت، منجر به تشنج، کما و مرگ می‌شود.
میزان مرگ و میر برای موارد هیپوناترمی 17.9 درصد است. در گزارش موردی که عنوان کردیم، سطح سدیم بیمار 123 میلی‌مول در لیتر بود. میزان مرگ و میر برای بیمارانی که سطح سدیم آنها کمتر از 125 میلی‌مول در لیتر است تقریبا 30 درصد است.
مسمومیت با آب، که می‌تواند منجر به هیپوناترمی کشنده شود، در ورزش‌های استقامتی، استفاده از داروی اِکستازی و عطش بیش از حد گزارش شده است – که تمام این موارد اختلالاتی هستند که در آن بیمار به اجبار مقادیر زیادی آب می‌نوشد، که معمولاً در نتیجه یک وضعیت روانی است.
پس از محدود کردن مصرف انواع آب آشامیدنی به 1 لیتر در روز، وضعیت بیمار در 24 ساعت بعد به طور قابل توجهی بهبود یافت. سطح سدیم به حالت عادی برگشت و بیمار مرخص شد.
زمان آن است که توصیه‌های پزشکی برای نوشیدن آب زیاد را زیر سوال ببرید
نویسندگان مطالعه موردی اشاره می‌کنند که مسمومیت با آب، که می‌تواند منجر به هیپوناترمی شود، یک اتفاق نادر در میان افراد با فیزیولوژی طبیعی است. اگر بیمار مشکل کلیوی طبیعی داشته باشد، نوشیدن آب بیشتر از آنچه بدن می‌تواند دفع کند، می‌تواند موقعیت را دشوارتر کند.
با این حال، اگر سطح هورمون‌های ضد ادرار، مانند برخی بیماری‌ها، افزایش یابد، می‌تواند دفع آب را کاهش دهد. در این مورد، نویسندگان می‌پرسند، توصیه پزشکی برای نوشیدن مایعات زیاد چقدر صحیح است؟
مورد این زن 59 ساله مشابه موردی است که قبلا گزارش شده بود، جایی که یک زن جوان سالم در حالی که مبتلا به گاستروانتریت (بیماری التهاب معده‌ای روده‌ای) بود، بیش از حد آب نوشید. در نتیجه، او دچار هیپوناترمی حاد شد و درگذشت. در هر دو حالت، بیماران توصیه‌های پزشک را دنبال کردند و خب اندکی در مصرف آب توصیه شده زیاده روی کردند.
محققان این تحقیقات هشدار می‌دهند که تحقیقات کافی برای نشان دادن مزایای نوشیدن مایعات بیشتر در طول بیماری‌های عفونی وجود ندارد. در واقع، آنها به بررسی‌های قبلی استناد می‌کنند که در آنها هیچ شواهدی مبنی بر اثر نوشیدن بیش از حد آب در درمان بیماری‌ها وجود ندارد و از نظر پزشکی نیز تایید نشده است.
نویسندگان از پزشکان می‌خواهند هنگام مراجعه افراد میانسال و سالمند که سالم هستند و علائم شدید مغزی را نشان می‌دهند، سطح سدیم در بدن را نادیده نگیرند. آنها همچنین باید میزان الکترولیت داخل سرم‌ها را نیز زیر نظر داشته باشند. مصرف بیش از حد آب همراه با کاهش احتمالی الکترولیت داخل عروق باید باعث تجزیه و تحلیل سریع سطح الکترولیت‌های سرم شود. توصیه بسیاری این است که در زمان تشنگی آب بخورید تا با این مشکلات مواجه نشوید.
بیشتر بخوانید: چقدر می توانید بدون آب زندگی کنید
در گفتگو ها شرکت کنید.